System dozoru elektronicznego
Specyficzną formą odbywania kary jest system dozoru elektronicznego. Jest to szansa na znaczne złagodzenie orzeczonej kary pozbawienia wolności. Skazany może normalnie (choć z licznymi ograniczeniami) funkcjonować bez konieczności przebywania w zakładzie karnym.
Na czym polega system dozoru elektronicznego?
Jest to kontrola skazanego za pomocą środków technicznych, tj. urządzeń z nadajnikiem (w formie opaski), które pozwalają organom na bieżące monitorowanie miejsca pobytu skazanego. Jako miejsce wykonywania kary ustala się konkretne mieszkanie (dom), gdzie skazany ma obowiązek przebywać, a które może opuszczać jedynie w ściśle określonych godzinach oraz celach, np. wyjście do pracy. W mieszkaniu skazanego zostaje ponadto umieszczone specjalne urządzenie odbierające sygnał z nadajnika. Opuszczenie miejsca odbywania kary poza godzinami określonymi w harmonogramie, a nawet spóźnione powroty do mieszkania (np. z pracy) traktowane są jako naruszenie warunków dozoru elektronicznego.
Kto może ubiegać się o możliwość odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?
System ten stanowi znaczące złagodzenie rygorów orzeczonej kary pozbawienia wolności, dlatego też nie każdy może się ubiegać o dozór elektroniczny. Kodeks karny wykonawczy wskazuje na warunki, jakie musi spełnić skazany, by mógł starać się o odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, tj.:
- orzeczona wobec niego kara pozbawienia wolności nie przekracza roku,
- posiada on określone miejsce pobytu stałego,
- zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie wyraziły zgodę na odbywanie przez niego kary w miejscu wspólnego zamieszkania,
- jego mieszkanie spełnia odpowiednie warunki techniczne umożliwiające prawidłową pracę urządzeń monitorujących,
- nie jest skazany w warunkach recydywy.
Sąd bierze również pod uwagę, czy dozór elektroniczny będzie wystarczający do osiągnięcia celu kary oraz resocjalizacji skazanego.
Wniosek o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego może zostać złożony zarówno przed osadzeniem skaznego w zakładzie karnym, jak również po rozpoczęciu wykonywania kary pozbawienia wolności. Wniosek w przedmiocie wyrażenia zgody na wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego rozpoznaje właściwy miejscowo Sąd Penitencjarny.