Udział w obrocie narkotykami to poważne przestępstwo, które jest zagrożone
wysoką karą. Wysoki wymiar kary wynika z tego, że potencjalne skutki takich
działań mogą stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia innych ludzi. Przestępstwo
udziału w obrocie narkotykami zostało określone w art. 56 ustawy z dnia 29 lipca
2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 172).
Przestępstwo udziału w obrocie narkotykami może występować w trzech typach
– podstawowym (§ 1), uprzywilejowanym (§ 2) oraz kwalifikowanym (§ 3
wspomnianego przepisu).
Pierwszy przypadek obejmuje sytuację standardową. Jeśli ktoś wbrew
ustawowym przepisom wprowadza do obrotu środki odurzające, substancje
psychotropowe lub słomę makową albo uczestniczy w takim obrocie, podlega
karze grzywny i pozbawienia wolności od 6 miesięcy aż do 8 lat.
Typ uprzywilejowany dotyczy z kolei sytuacji, którą można określić jako „wypadek
mniejszej wagi”. Trudno jednoznacznie stwierdzić, kiedy dane przestępstwo
zostanie tak zakwalifikowane, ponieważ decyzja w tym zakresie należy do sądu
rozpoznającego sprawę. W każdym przypadku jednak pod uwagę będą brane z
pewnością okoliczności, takie jak motywacja sprawcy oraz krąg osób zagrożonych
przez popełnienie przestępstwa. Różnica w karze w stosunku do pozostałych
typów przestępstwa jest znaczna – sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Najwyższa kara dotyczy typu kwalifikowanego przestępstwa udziału w obrocie
narkotykami. Można o nim mówić w sytuacji, gdy przedmiotem obrotu jest duża
ilość środków odurzających, substancji psychotropowych lub słomy makowej.
Sprawca musi się w tym przypadku liczyć z grzywną i karą pozbawienia wolności
nawet do 12 lat.
Jaka ilość narkotyków może być uznana za znaczną?
Termin „znaczna ilość” nie został sprecyzowany w ustawie, wskazówki w tej
kwestii znajdują się w orzecznictwie, niemniej duże ilości narkotyków to wartości
hurtowe, które pozwalają na odurzenie kilkudziesięciu albo kilkuset osób (por.
wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 listopada 2003 roku, sygn. akt II
AKa 56/03).
W orzecznictwie pojawiają się również poglądy wskazujące, że ustalenia, czy ilości
narkotyków wprowadzonych do obrotu są znaczne, dokonuje się nie tylko z
uwzględnieniem gramatury, ale również rodzaju (np. narkotyki twarde a miękkie),
szkodliwości dla ludzkiego zdrowia czy liczby porcji, które mogą być sporządzone
z ich wykorzystaniem.
Czym różni się wprowadzenie do obrotu od nielegalnego wytworzenia?
Wprowadzenie narkotyków do obrotu to kolejny etap procesu ich
rozpowszechniania. Następuje po wytworzeniu, przetworzeniu lub przerobie
określonych środków i substancji niedozwolonych. Z przestępstwem mamy do
czynienia, gdy narkotyki są przekazywane innej osobie w określonej porcji. Nie
ma znaczenia, czy dostarczenie miało miejsce odpłatnie, czy nieodpłatnie. Dla
wypełnienia dyspozycji analizowanego przepisu nie jest jednak wystarczające
udostępnienie narkotyków osobie będącej konsumentem, tzn. w celu osobistego
użycia.
W obrocie narkotykami bierze więc udział każdy, kto przyjmuje środki odurzające
w celu ich przekazania osobie trzeciej. W razie udostępnienia narkotyków
konsumentowi dochodzi z kolei do popełnienia przestępstwa udzielenia środka
psychoaktywnego.
Przestępstwo udziału w obrocie narkotykami może zostać popełnione tylko
umyślnie. Sprawca musi więc mieć świadomość, że substancja wprowadzana
przez niego do obrotu ma charakter psychoaktywny.
Przedmiot ochrony
Przedmiotem ochrony przestępstwa udziału w obrocie narkotykami jest przede
wszystkim życie i zdrowie społeczeństwa. Z drugiej strony w orzecznictwie i
doktrynie wskazuje się, że przepis chroni również interesy państwa, przede
wszystkim, jeśli chodzi o monopol przedsiębiorstw, które mają odpowiednie
zezwolenia w zakresie obrotu środkami odurzającymi, substancjami
psychotropowymi i słomą makową.
Konkludując należy wskazać, że postępowania karne dotyczące udziału w obrocie
narkotykami, są skomplikowanymi sprawami karnymi, w której pomoc adwokata
specjalizującego się w prawie karnym może mieć kluczowe znaczenie.
W razie potrzeby prowadzona przez moją osobę Kancelaria Adwokacka w
Lublinie, służy Państwu pomocą na każdym etapie postępowania.
