Tymczasowe aresztowanie – środek zapobiegawczy

Tymczasowe aresztowanie stanowi ostateczny środek zapobiegawczy. Stosowany jest on dla zabezpieczenia prawidłowego przebiegu postępowania karnego oraz w celu zapobiegania popełnienia przez oskarżonego innego przestępstwa. Należy zwrócić uwagę na fakt, że areszt tymczasowy może być zastosowany jedynie w sytuacji, gdy istnieje wysokie prawdopodobieństwo (potwierdzone licznymi dowodami), że to właśnie oskarżony popełnił dane przestępstwo.

Rodzaje środków zapobiegawczych oraz ich stosowanie

Tymczasowe aresztowanie stanowi ostateczny środek zapobiegawczy. A to oznacza, że istnieją też inne środki przymusu mające na celu zabezpieczenie prawidłowego przebiegu postępowania karnego. Przepisy wskazują na następujący podział:

• środki zapobiegawcze izolacyjne – tymczasowe aresztowanie
• środki zapobiegawcze nieizolacyjne – poręczenie majątkowe lub niemajątkowe, dozór policyjny, zawieszenie w czynnościach służbowych/zawodowych, zakaz opuszczania kraju, nakaz opuszczenia zajmowanego lokalu mieszkalnego).

Prawa osoby tymczasowo aresztowanej

Osoba tymczasowo aresztowana ma prawo do złożenia w dowolnym momencie wniosku o uchylenie bądź też zmianę środka przymusu. Przysługuje jej ponadto prawo do zawiadomienia o fakcie aresztowania bliską osobę oraz obrońcę od razu po dokonaniu zatrzymania.

Oskarżony ma prawo do widzenia z bliską osobą (po uzyskaniu zgody od odpowiednich organów). Widzenia takie odbywają się w ściśle określonym terminie oraz pod nadzorem funkcjonariusza Służby Więziennej. Aresztowany tymczasowo może również pracować, uczestniczyć w nabożeństwach religijnych, zajęciach sportowych i innych prowadzonych w placówce, w której został osadzony. Wszelkie spacery poza celą odbywają się wyłącznie pod nadzorem. Szczegółowy wykaz praw osoby tymczasowo aresztowanej znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 sierpnia 1998 r. w sprawie regulaminu wykonywania tymczasowego aresztowania.

Rola adwokata w przypadku tymczasowego aresztowania

Zastosowanie środków zapobiegawczych ma na celu uniknięcie mataczenia, fałszowania dowodów, nakłaniania do składania fałszywych zeznań, itp. Dlatego też kontakty osadzonego w areszcie z osobami z zewnątrz są mocno ograniczone. Inaczej wygląda tutaj pozycja adwokata. Przede wszystkim obrońcy w sprawie nie może zostać udzielona odmowa na widzenie z oskarżonym. Spotkania oskarżonego z adwokatem po upływie 14 dni od osadzenia w areszcie przebiegają ponadto bez nadzoru, co pozwala na opracowanie strategii procesowej bez udziału osób trzecich.